Door: Hillie van der Horn.
Opgebrand, uitgeblust, leeg, op… allemaal woorden die je verschillend kan gebruiken. De ene persoon kan er na een dagje rust weer tegenaan, bij een ander betekent het dat hij/zij een jaar lang niet kan werken. We hebben allemaal een andere gevoel en invalshoek als we deze woorden horen. Wanneer ben je gewoon een beetje moe? En wanneer moet je aan de bel trekken? Om wat duidelijkheid te scheppen geven wij hierbij wat basiskennis en zetten wij wat woorden op een rijtje.
Vermoeidheid, stress, overspanning en burn-out.
Je bent gemaakt. Mooi gemaakt. Je lichaam kan hard werken. Je geest en ziel kunnen veel verwerken en met veel omgaan. Hard werken verlangt ook ‘hard’ rusten. Dat vergeten we wel eens. Een topsporter weet dit als geen ander. Veel trainen is veel rusten. Na een prestatie heb je rust nodig voor het herstel, zowel fysiek als mentaal.
Vermoeidheid is normaal. Dit laten we zien met de groene batterij. Nadat je gewerkt hebt laat je weer op, en de volgende dag kun je er weer fris tegenaan. Bij stressklachten heb je een gele batterij. Stress ervaar je door langer in een tijd van vermoeidheid te zitten waardoor je meer van jezelf vraagt. Het lichaam kan daarin schakelen. Je produceert meer hormonen voor je alertheid zoals cortisol en adrenaline, zodat je wat er gebeuren moet kan doen en je dat lang vol kan houden. Er wordt al wel een stukje van de batterij niet meer helemaal opgeladen. Je verlaagt daarmee de lichamelijke functies en verstoort het ritme van werken en rusten. De rek verlies je hier al een beetje, en je hebt meer tijd nodig om weer bij te komen.
Ga je met stressklachten door, bijvoorbeeld omdat er ziekte is in het gezin, of de werkdruk op het werk zich voor langere tijd verhoogt, dan put je nog meer uit je reserves. Je komt in de oranje batterij terecht. Je raakt in ‘overspanning’. Waarom schrijf ik dat zo? Omdat overspanning het woord mooi weergeeft, je bent te lang gespannen, daardoor verlies je de rek in je lijf. Je geeft voorrang aan het volhouden, en niet aan het herstellen, waardoor je lijfelijke en mentale reserves uitputten. Je bent prikkelbaar, snel emotioneel, en hebt wisselende stemmingen. Omdat je ook hierin kan schakelen, kun je deze grens soms overgaan zonder dat je het doorhebt. Je hebt het even druk. Je autonome zenuwstelsel regelt deze afstemming automatisch. Je krijgt meer hormonen om alert en gefocust te zijn, terwijl je slaap daaronder lijdt, je minder herstelt en in een spiraal naar beneden beweegt.
Hier kun je uitkomen door grenzen te stellen, bewust uit te rusten, prikkels te verminderen en je agenda zoveel mogelijk te legen. Doe je dit niet dan kan je in een burn-out terecht komen. Je lijf heeft alles gegeven om het vol te kunnen houden. De rode batterij dient zich aan. Je kan niet meer opladen. Hierbij kun je ook somber zijn, depressieve klachten ontwikkelen en zelfs geen zin hebben in dingen die je normaal gesproken leuk vindt.
Zoals je leest is het lichaam voor ons aan het werk. Het regelt alle lichamelijke en mentale processen. Door de ontregeling is jouw ‘hardware’ toe aan volledige herstel. Om dit te bereiken is terugkeer naar een normaal ritme van werken en rusten een basisstap. Vaak houd dat in dat je dat eerst helemaal niet kan werken, omdat aankleden, eten en de dag beginnen al genoeg energie vragen. De rek is op. Als je lijf weer beter slaapt en daarna beter herstelt ben je misschien wel 6 weken tot 3 maanden verder. Dat is omdat je echt moet resetten. Daarna kun je kijken wat er is gebeurt waardoor je in deze rode batterij bent gekomen, en daarmee aan de slag gaan. Maar dat kan niet tegelijkertijd.
Wij werken met de CSR-methode. Deze gaat uit van fysiek herstel eerst. In het proces daarna wordt je gecoacht op drie niveaus: lichaam, gedrag en psyche. De benadering van deze psycho-biologische aanpak is de afgelopen 20 jaar ontwikkeld. Bij InToMission zijn er twee begeleiders getraind om met deze methode te werken; Margriet Muurling en Hillie van der Horn. We zijn bij het CSR centrum www.csrcentrum.nl getraind en wij kunnen je begeleiden vanuit deze wetenschappelijk onderbouwde manier van omgaan met stress.
Heb jij klachten die op meer dan vermoeidheid wijzen? Zit jouw batterij in het geel, oranje of rood? Wij kijken graag samen met jou naar wat jij nodig hebt om weer een groene batterij te krijgen.