InToMission

Moral Injury

Door: Hillie van der Horn

We kennen allemaal het gevoel van niet genoeg kunnen doen, ontoereikend zijn in wat we voor de mensen die we willen dienen kunnen doen. Ik herinner mij van de tijd dat ik in Zuid Soedan woonde de onmacht dat in het seizoen tussen de oogsten in en alles schaars was dat de mensen bij ons kwamen voor alles wat nodig was. Dat ik het hele systeem waarop de oorlog, het land, de hulpverlening was gestoeld dan niet meer begreep omdat niemand overvloedig kreeg maar genoeg om te blijven leven. Het druiste in tegen alles wat ik had geleerd in mijn leven over voor elkaar zorgen, gelijkwaardigheid, geven en ontvangen.

Sinds 2019 is daar een woord wat omschrijft wat er dan in je gebeurd; ‘Moral Injury’.

De meest letterlijke Nederlandse vertaling van moral injury is ‘morele verwonding’. Ook ‘morele schade’ en ‘morele beschadiging’ worden wel gebruikt. De opkomst van moral injury is tamelijk recent, en het wordt vaak als aanvullend op of zelfs als alternatief voor posttraumatische stress-stoornis (PTSS) gezien.

Maar wat betekent dat? Waar komen we het tegen? Moreel letsel verwijst naar een aantasting van het morele geweten en de waarden van een individu als gevolg van een vermeende morele overtreding. Deze overtreding veroorzaakt diepe emotionele schuld en schaamte en in sommige gevallen ook een gevoel van verraad, woede en diepe “morele desoriëntatie”. (Bron: Wikipedia)

Hoe linkt moral injury aan missionair werkers? Dit kan bijvoorbeeld doordat in de coronatijd missionair werkers niet buiten mochten komen om mensen praktische hulp te kunnen bieden terwijl er in hun situatie groot “onrecht” werd ervaren. Of dat missionair werkers wel toegang hebben tot een kliniek en de bevolking waar ze voor werken niet . Maar ook buiten de coronacrisis kom je gewetensnood tegen. In conflictsituaties waar je maar een beperkte groep mensen kan helpen maar ook heel veel mensen niet. De term ‘moreel’ geeft aan dat het om normen en waarden gaat die onrecht worden aan gedaan.

Vanuit InToMission kwamen we dit onrecht en deze onmacht de afgelopen tijd veel tegen in de begeleiding van missionair werkers die gedwongen naar huis moesten en niet konden blijven om te helpen in de coronacrisis. Of de mensen die wel bleven in hun land waar ze werkzaam zijn, maar 6 maanden in lockdown zaten en niets konden en mochten doen voor de mensen die ze letterlijk zagen lijden en doodgaan. Het is niet zo dat deze missionair werkers direct een post traumatische stress stoornis hebben opgelopen, maar het onvermogen om iets niet te kunnen en mogen doen geeft wel langdurige stress.

Wat kun je doen om hier zo goed mogelijk mee om te gaan?

Er wordt gezegd dat we allemaal lijden verdragen moeten in deze wereld, maar dat we kunnen kiezen om wel of niet slachtoffer te worden. We kunnen kiezen voor de weg van genezing van onze ziel ten aanzien van morele onrechtvaardigheden door dit aan te gaan in de veiligheid van Gods genade en liefde. Dit betekent dan eerst erkennen dat er wonden zijn en dat die verzorging nodig hebben om zo ook weer gelouterd verder te kunnen in onze levensweg of te wel je verhaal vertellen zodat je het een plek kan geven in je leven.

Hierbij een verwijzing naar een artikel waarin een mooi overzicht over moral injury staat: Moral Injury

Mocht je verder willen praten over dit onderwerp? Dat kan altijd. We kunnen samen op zoek gaan naar een weg die bij jou past om te leren omgaan met de verwondingen die jij hebt opgelopen in je missionair leven. Vanuit Gods Liefde kijken naar wat jij in je leven nodig hebt om te verwerken wat jij hebt meegemaakt. Je kan denken “ach dat hoort erbij, het valt wel mee,” maar de erkenning dat het niet mee valt, maakt vaak ruimte voor verwerking van hoe moeilijk het was zodat je kan leren loslaten om weer te groeien naar een gezonde balans. Ook hebben we binnenkort weer online meetings voor missionair werkers en willen we spreken over dit onderwerp. Wees welkom om hierbij aan te schuiven.